środa, 30 październik 2024 20:53

Jak chronić się przed kleszczami i uniknąć groźnych chorób?

kleszcze kleszcze fot: pixabay / poglądowe

Wraz z nadejściem sezonu wiosenno-letniego wzrasta aktywność kleszczy, co stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt. Pomimo niewielkich rozmiarów, kleszcze mogą przenosić groźne choroby zakaźne, takie jak borelioza i kleszczowe zapalenie mózgu (KZM). W związku z tym coraz więcej osób poszukuje skutecznych metod ochrony przed ukąszeniami tych pasożytów. Aby skutecznie zmniejszyć ryzyko zakażenia, warto wiedzieć, kiedy kleszcze są najbardziej aktywne oraz jakie środki prewencyjne mogą okazać się skuteczne.

Spis treści:

Aktywność kleszczy a ryzyko zachorowań

Kleszcze są aktywne głównie w okresach o umiarkowanych temperaturach, co w Polsce oznacza szczyty w miesiącach maj-czerwiec oraz wrzesień-październik. W związku z ocieplającymi się zimami ich okres żerowania może ulegać wydłużeniu. Optymalne warunki dla kleszczy to temperatura powyżej 4°C i wysoka wilgotność - wtedy stają się szczególnie aktywne od rana do południa oraz po południu aż do zmroku. W temperaturach niższych, poniżej 4°C, kleszcze zapadają w stan letargu, co chwilowo ogranicza ryzyko ukąszeń.

Kleszcze preferują miejsca wilgotne i zacienione. Można je spotkać na skrajach lasów, nadrzecznych łąkach, a nawet w miejskich parkach i przydomowych ogrodach. Szczególnie licznie występują w trawach i w gęstych zaroślach, co sprawia, że spacerując na świeżym powietrzu, powinniśmy zachować szczególną ostrożność.

Borelioza - jedno z najczęstszych zagrożeń po ukąszeniu

Borelioza to bakteryjna choroba przenoszona przez kleszcze, której objawy mogą pojawić się w różnym czasie od ukąszenia. Charakterystycznym objawem początkowym jest rumień wędrujący – zaczerwienienie skóry wokół miejsca ukąszenia, które przybiera kształt pierścienia. Z czasem mogą wystąpić dodatkowe symptomy, takie jak przewlekłe zmęczenie, bóle głowy, gorączka, a także bóle mięśniowe. Borelioza wymaga długotrwałej antybiotykoterapii, trwającej zazwyczaj co najmniej 21 dni. Ponieważ nie istnieje szczepionka przeciw tej chorobie, kluczowa jest szybka identyfikacja ukąszenia oraz odpowiednie leczenie.

Kleszczowe zapalenie mózgu - groźna choroba wirusowa

Kleszczowe zapalenie mózgu, wywoływane przez wirusa, przebiega dwuetapowo. Pierwsza faza, rozwijająca się po około 7-14 dniach od ukąszenia, objawia się gorączką, bólami głowy i mięśni, które trwają zwykle około tygodnia. W drugiej fazie choroba atakuje układ nerwowy, co może prowadzić do poważniejszych objawów, takich jak zapalenie opon mózgowych, nudności, wymioty i utrata przytomności. Skuteczną metodą ochrony przed KZM są szczepienia, które warto wykonać przed sezonem kleszczy, przyjmując pełny cykl trzech dawek oraz dawki przypominające co kilka lat.

Jak skutecznie chronić się przed ukąszeniem?

Aby uniknąć ukąszenia, warto stosować kilka podstawowych zasad:

  1. Ubieraj się odpowiednio - koszula z długim rękawem, długie spodnie, zakryte buty i nakrycie głowy mogą stanowić barierę dla kleszczy.
  2. Stosuj repelenty - środki odstraszające kleszcze aplikowane na odsłonięte partie ciała (poza twarzą) skutecznie ograniczają ryzyko ukąszeń.
  3. Sprawdzaj ciało po powrocie do domu - szczególnie skórę głowy, pachy, pachwiny i inne miejsca podatne na ukąszenia.

W przypadku znalezienia kleszcza należy go usunąć pęsetą, chwytając jak najbliżej skóry i pewnym ruchem wyciągając. Po ukąszeniu warto monitorować miejsce przez kilka dni – wystąpienie rumienia, obrzęku czy objawów grypopodobnych może sugerować zakażenie i wymagać konsultacji lekarskiej.

Sezonowa ochrona przed kleszczami i świadomość zagrożeń mogą skutecznie zminimalizować ryzyko zakażeń. W trosce o zdrowie warto stosować się do zaleceń specjalistów oraz rozważyć szczepienia ochronne, zwłaszcza przed planowanym wypoczynkiem w miejscach o wysokim ryzyku.